ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
“ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν, εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ” (Μαρκ. 9, 29)
3 Ἀπριλίου 2022
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἄνθρωπός τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ λέγων· Διδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον. Καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν καταλάβῃ, ῥήσσει αὐτόν, καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται· καὶ εἶπον τοῖς μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσι, καὶ οὐκ ἴσχυσαν. ῾Ο δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει· ῏Ω γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι; ῞Εως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; Φέρετε αὐτὸν πρός με. Καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐτόν. Καὶ ἰδὼν αὐτὸν εὐθέως τὸ πνεῦμα ἐσπάραξεν αὐτόν, καὶ πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων. Καὶ ἐπηρώτησε τὸν πατέρα αὐτοῦ· Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ῾Ο δὲ εἶπε· Παιδιόθεν. Καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν· ἀλλ᾿ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾿ ἡμᾶς.
῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ τὸ εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι. Καὶ εὐθέως κράξας ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου μετὰ δακρύων ἔλεγε· Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ. Ιδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος, ἐπετίμησε τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ λέγων αὐτῷ· Τὸ πνεῦμα τὸ ἄλαλον καὶ κωφόν, ἐγώ σοι ἐπιτάσσω, ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ μηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν. Καὶ κρᾶξαν καὶ πολλὰ σπαράξαν αὐτὸν ἐξῆλθε, καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός, ὥστε πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς κρατήσας αὐτὸν τῆς χειρὸς ἤγειρεν αὐτόν, καὶ ἀνέστη. Καὶ εἰσελθόντα αὐτὸν εἰς οἶκον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπηρώτων αὐτὸν κατ᾿ ἰδίαν, ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ. Καὶ ἐκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ. ἐδίδασκε γὰρ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ ἀποκτανθεὶς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.
ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
Χριστιανικὴ ζωὴ σημαίνει ἄσκηση. Ἡ νηστεία εἶναι μιὰ εὐλογημένη προσπάθεια ποὺ κάνουμε ἐμεῖς, τὰ πιστὰ παιδιὰ τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, τηρώντας τὶς ἐντολὲς καὶ τὶς παραδόσεις της. Αὐτὴ εἶναι μιὰ μεγάλη ἀρετή, ἡ ὁποία μᾶς βοηθάει στὸν ἀγώνα μας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ διαβόλου.
Ἡ πρώτη ἐντολὴ ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς εἶναι αὐτὴ τῆς νηστείας ἀπὸ συγκεκριμένη τροφὴ καὶ ἡ παράβασή της ἔφερε τὴν ἔξωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν παράδεισο. Οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὑπογραμμίζουν τὸ ἀληθινό της νόημα. Στὴν νηστεία ἀναφέρεται καὶ ὁ Κύριός μας. Τονίζει τὴν μεγάλη της ἀξία. Ἀπορρίπτει τὴν ὑποκριτικὴ ἄσκησή της, μᾶς λέγει νὰ τὴν κάνουμε μὲ σωστὸ τρόπο, γιατὶ ὅσοι νηστεύουν λάθος, “ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν” (Ματθ. 6. 16). Ὅσα ὁ Κύριος ἐδίδαξε μὲ τὸν λόγο Του, τὰ ἐπισφράγισε μὲ τὸ παράδειγμά Του, “νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα” (Ματθ. 4, 2), προτοῦ ἀρχίσει τὸ δημόσιο ἔργο Του.
Τὴν ἀνάλυση τοῦ θέματος περὶ νηστείας θὰ κάνουν οἱ θεοφώτιστοι Ἅγιοι Πατέρες μας, γιὰ νὰ ἀγγίξουν περισσότερο τὶς καρδιές μας μὲ τὸν ἁγιοπνευματικό τους λόγο. Θὰ τὴν ὀνομάσουν “παθοκτόνον” καὶ “φάρμακον παθῶν καθαρτήριον”.
- Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του (5, 24) τὴν ὀνομάζει “νέκρωσιν” καὶ “σταύρωσιν” τοῦ σαρκικοῦ φρονήματος καὶ τῶν ἐμπαθῶν ἐπιθυμιῶν.
- Ὁ Μέγας Βασίλειος ὁρίζει τὴν νηστεία ὡς καταστολὴ τῶν παθῶν, ὅταν λέγει: “Μὴ περιορίζεις τὴν νηστεία μόνο στὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὰ φαγητά λύσε κάθε σύνδεσμο μὲ τὴν ἀδικία· μὴ λυπεῖς τὸν πλησίον σου· συγχώρεσέ του τὰ ἁμαρτήματα. Δὲν τρῶς κρέας, ἀλλὰ τρῶς τὸν ἀδελφό σου· ἀπέχεις ἀπὸ τὸ κρέας, ἀλλὰ δὲν συγκρατεῖσαι καὶ βρίζεις. Ἡ νηστεία σωφρονίζει τὸν νέο, κάνει σεμνὸ τὸν γέροντα. Εἶναι τὸ καλύτερο στόλισμα γιὰ τὶς γυναῖκες , τὸ χαλινάρι τῶν νέων, ὁ φύλακας τῆς συζυγίας. Νηστεία εἶναι ἡ ὁμοίωση μὲ τοὺς ἀγγέλους, εἶναι ἡ μητέρα τῆς ὑγείας, ἀσφαλὴς σύντροφος τοῦ σώματος, ὅπλο γι' αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ ἀριστεύσουν. Ἀποκρούει τοὺς πειρασμούς, ἐνισχύει τὴν εὐσέβεια, συμπορεύεται μὲ τὴν ἐγρήγορση. Ἡ νηστεία”, λέγει ὁ ἱερὸς Πατήρ, “στὸν παράδεισο νομοθετήθηκε καὶ εἶναι συνομήλικη μὲ τὴν ἀνθρωπότητα”.
- Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος λέγει μὲ τὸν δικό του γλαφυρὸ τρόπο: “Ἡ νηστεία εἶναι χάρισμα Θεοῦ, συνάδελφος τῆς προσευχῆς. Ἂν δὲν συνοδεύεται μὲ τὴν ἐλεημοσύνη, δὲν ἀνεβαίνει στὸν οὐρανό. Ἀπομακρύνει τὸν ὕπνο καὶ εἰσάγει τὸν ὕμνο. Ἡ νηστεία εἶναι αὐτὴ ποὺ δροσίζει καὶ μᾶς προετοιμάζει νὰ γευθοῦμε ἀπὸ τὴν πηγὴ τῆς ἀθανασίας”. Καὶ συνεχίζει ὁ Ἅγιος: “Μὴ δυσανασχετεῖς, ἀγαπητέ, μὲ τὴν νηστεία, τὴν μητέρα τῶν ἀρετῶν, τὴν σύντροφο τῶν Ἁγίων, τὸν ἐχθρὸ τοῦ διαβόλου, τὴν φίλη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐξαιτίας της μᾶς ἀποφεύγουν οἱ ἡδονές, ὑπαναχωροῦν οἱ δαίμονες, νεκρώνεται ἡ ἐπιθυμία καὶ οἱ ἀρετὲς ζοῦν καὶ λάμπουν μέσα μας. Διότι, τὶ ἄλλο εἶναι ἡ νηστεία παρὰ στεφάνι ἀγώνων καὶ ὁδὸς σωτηρίας. Διότι ἡ νηστεία μεταφέρει ἀπὸ τὴν δουλεία στὴν ἐλευθερία, ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία τῶν παθῶν στὴν αἰώνια πατρίδα γιατρεύει τὰ τραύματα τῆς ψυχῆς, ξανανιώνει τὴν ταλαιπωρημένη ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες ψυχή. Καὶ ἔρχεται ὁ θεῖος λόγος τοῦ Σωτῆρος νὰ συμπληρώσει: “Στὴ νηστεία νίψε τὸ πρόσωπό σου, περιποιήσου το, λάμψε μὲ τὶς ἀρετές, γιὰ νὰ φαίνεσαι σὲ μένα μόνο ὅτι νηστεύεις. Ἐγὼ βλέπω τὸ ἐν τῷ κρυπτῷ” (Ματθ. 6.17). Ἡ νηστεία καὶ ἡ προσευχὴ ἀνέβασε τὸν Ἠλία καὶ τὸν Μωυσῆ στοὺς οὐρανούς, γιὰ νὰ δοῦν τὴν ἀθέατη δόξα. Ἡ νηστεία διεφύλαξε τὸν Δανιὴλ ἀβλαβῆ ἀπὸ τὰ λιοντάρια. Ἂς ἀγαπήσουμε τὴν νηστεία”, καταλήγει ὁ χρυσορρήμων Ἰωάννης, “γιατὶ εἶναι ἡ μητέρα τῆς σωφροσύνης καὶ πηγὴ κάθε φιλοσοφίας”.
- Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης σημειώνει: “Νηστεία εἶναι ἡ κοινὴ εἰρήνη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, ὁ ἀτάραχος βίος, ὁ σταθερὸς τρόπος ζωῆς αὐτὸς ὁ τρόπος ζωῆς εὐφραίνει τὸν Θεὸ καὶ λυπεῖ τὸν ἐχθρό”.
- Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος παρομοιάζει τὴν νηστεία μὲ τὸν ἥλιο: “Ὅπως ὁ ἥλιος σιγά -σιγά διαλύει τὴν ὀμίχλη, ἔτσι καὶ αὐτή, ἡ νηστεία, ἀπομακρύνει καὶ διαλύει τὸν ζόφο τῆς ψυχῆς”.
- Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος, ἀπευθυνόμενος στὶς ἱερὲς μονάστριες τῆς Παναγίας Βοηθείας διδάσκει: “Ἡ νηστεία εἶναι μία μεγάλη ἐνίσχυσις γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Τὸ πρῶτο θεμέλιο ποὺ θὰ βάλεις γιὰ νὰ ἀσκήσεις ἀρετὴ εἶναι ἡ νηστεία πρῶτα θὰ στενώσει ἡ κοιλία καὶ ἔπειτα θὰ ἐπιχειρήσεις νὰ κάμεις ἀρετή. Πολλὲς ἀδελφὲς ἔρχονται καὶ μοῦ λέγουν: νὰ μὴ φάγω σήμερα; Νὰ τρώγω μιὰ φορὰ τὴν ἡμέρα; Ναί, καλὰ εἶναι καὶ αὐτά! Ἀλλὰ μὴ νομίσεις ὅτι τρομάζει ὁ Σατανᾶς, ὅτι κάμνεις κανένα καλό. Ἂν ἔχεις ἐλεύθερη τὴν γλῶσσα σου, ἔχεις ἀνοικτὴ τὴν ἀκοή σου, τοὺς ὀφθαλμούς σου ἕτοιμους νὰ περιεργάζονται τὸν πλησίον σου καὶ εἶσαι ὅλο θυμό, ὅλο κακία, ὅλο πονηρία καὶ δὲν σκιρτᾶ ἡ καρδιά σου διὰ τὴν ἀγάπη τοῦ ἀδελφοῦ σου, πές μου τὶ κέρδος ἔχεις ἀπ' αὐτὴν τὴν νηστεία ποὺ ἔκαμες;”
- Ἀλλὰ καὶ ὁ ἅγιος Μακάριος, ὁ ἐπίσκοπος Κορίνθου, ὁ ὁποῖος μόνασε κι ἐδίδαξε στὴν ἱερά μας Νῆσο, αὐτὴν τὴν νηστεία εἶχε σὰν θώρακα καὶ ἐνίσχυση ὡς ἀλείπτης/καθηγητὴς τῶν Νεομαρτύρων κατὰ τὴν προετοιμασία τους γιὰ τὸ μαρτύριο.
- Μὲ αὐτὴν τὴν ἀρετὴ καθόπλιζε τὰ πνευματικά του τέκνα καὶ ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Τσαλίκης.“Νὰ νηστεύετε”, ἔλεγε, “μὲ καθαρὴ καρδιά, γιατὶ αὐτὸ κατατροπώνει τοὺς δαίμονες” .
- Τὸ ἱερὸ στόμα τοῦ Ὁσίου Παϊσίου μᾶς διδάσκει: “Ὅσοι ἀγωνίζονται ἐγωιστικὰ μὲ νηστεῖες, ταλαιπωροῦνται χωρὶς ψυχικὴ ὠφέλεια, γιατὶ δέρουν ἀέρα καὶ ὄχι δαίμονες. Ἀντὶ νὰ διώξουν πειρασμοὺς δέχονται περισσότερους. Μὲ τὴν νηστεία ὁ ἄνθρωπος δείχνει τὴν προαίρεσή του. Κάνει ἀπὸ φιλότιμο μιὰ ἄσκηση καὶ ὁ Θεὸς βοηθάει. Νοιώθει ἀνώτερη χαρὰ μέσα του. Ἂν ἔχει κανεὶς ἁπλότητα καὶ ταπείνωση, δέχεται τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ, νηστεύει ταπεινά, καὶ τρέφεται θεϊκά. Τότε ἔχει θεϊκὴ δύναμη καὶ πολλὴ ἀντοχὴ στὶς μεγάλες νηστεῖες. Ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν νηστεία γίνεται ἀρνί. Ὅταν γίνεται θηρίο, σημαίνει ὅτι ἡ ἄσκηση αὐτὴ γίνεται ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ γι' αὐτὸ δὲν δέχεται θεία βοήθεια. Ἂν δὲν φτάσει κανεὶς ὅ,τι κάνει νὰ τὸ κάνει ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπό του, κάνει σπατάλη. Ἂν θέλεις νὰ νοιώσεις λίγο τὴν ἄσκηση, μιὰ ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ νηστέψεις σαράντα μέρες ὅπως ὁ Χριστός, νήστεψε κι ἐσὺ μιὰ Τετάρτη ποὺ Τὸν πρόδωσαν καὶ μιὰ Παρασκευή ποὺ Τὸν σταύρωσαν. Ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν ἁγία ἄσκηση χαίρεται ποὺ ζεῖ, γιατὶ θὰ πάει κοντὰ στὸν Κύριο καὶ θὰ Τὸν δοξολογεῖ καὶ πάλι. Ἡ ψυχή του θὰ ὁδεύει πρὸς τὰ ἄνω, χωρὶς νὰ ἐμποδίζεται ἀπὸ “διόδια” καὶ τελώνια”. Καὶ καταλήγει ὁ Ἅγιος Γέροντας: “Ἂς ἀξιοποιήσουμε ὅσο μποροῦμε τὸ πνευματικὸ αὐτὸ στάδιο τῆς Σαρακοστῆς μὲ τὶς πολλὲς προσπάθειες καὶ δυνατότητες ποὺ μᾶς δίνονται, γιὰ νὰ πλησιάσουμε περισσότερο στὸν Ἐσταυρωμένο Χριστό, γιὰ νὰ βοηθηθοῦμε ἀπὸ Αὐτὸν καὶ νὰ χαροῦμε τὴν Ἁγία Ἀνάσταση, ἀλλοιωμένοι πνευματικά”.
Ἀδελφοί μου,
Γιὰ νὰ ἐμπεδώσουμε τὸ βαθύτερο νόημα τῆς νηστείας, ἂς ἀκούσουμε τὶ μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία μας Ἑκκλησία διὰ τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου: ὅταν, ψυχή μου, νηστεύεις ἀπὸ φαγητά, ἀλλὰ δὲν καθαρίζεσαι ἀπὸ τὰ πάθη, δὲν σταματᾶς τὴν ἁμαρτία. Ἄδικα χαίρεσαι ποὺ δὲν τρῶς. Διότι, ἂν ἡ νηστεία σου δὲν γίνεται ἀφορμὴ γιὰ τὴν διόρθωσή σου, σὰν ψεύτικη μισεῖται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ γίνεται ὅμοια μὲ τὴν νηστεία ποὺ κάνουν οἱ κάκιστοι δαίμονες, οἱ ὁποῖοι ποτέ τους δὲν τρώγουν. Μή, λοιπόν, ἁμαρτάνεις καὶ προσβάλεις τὴν νηστεία, ἀλλὰ μένε ἀκίνητη στὶς ἄτοπες ὁρμές”.
Πολυσέβαστο ἐκκλησίασμα,
Ἡ νηστεία εἶναι μία μεγάλη ἀρετὴ ποὺ μᾶς βάζει στὸν Παράδεισο. Παλιά, οἱ παπποῦδες καὶ οἱ γιαγιάδες μας εἶχαν αὐτὸν τὸν πόθο καὶ ἔλεγαν ὅταν ἔπιναν κρασὶ στὸ τραπέζι: “Ἄντε, καλὸ παράδεισο!” Νὰ λαχταροῦμε τὸν Παράδεισο, νὰ εἴμαστε συντροφιὰ μὲ τὸν Χριστό, τὴν Παναγία, τοὺς Ἁγίους καὶ τοὺς Ἀγγέλους . Αὐτὴ τὴν χαρὰ θὰ τὴν ἔχουμε αἰώνια. Αὐτὸ θὰ μᾶς πεῖ μὲ τὸν δικό του τρόπο καὶ ὁ συμπατριώτης μας, Χριστιανὸς ποιητὴς Γ. Βερίτης:
“Στῆς χάρης Σου ἄμποτε τὸν ἥλιο
πόθος ἱερὸς νὰ μὲ κρατεῖ
καὶ νά 'μαι πάντοτε στὸ Βασίλειο
τῶν ἐκλεκτῶν Σου,ὤ, Λυτρωτή!
Μὰ στῆς ἀβύσσου τὸ σκοτάδι
ἄστραψε ξάφνου χρυσῆ αὐγή.
Κάποιο ἁπαλὸ μὲ ἀγγίζει χάδι.
Ἀγαπημένε, ἤσουν Ἐσύ”
Ναί, ἀδελφοί μου!
Ὁ ἐράσμιος τῶν καρδιῶν μας θὰ μᾶς ἀγγίξει μὲ τὴν Χάρη Του, γιατὶ εἴμαστε τὰ καλὰ καὶ φιλότιμα παιδιά Του. Ἀπὸ τὴν σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ δεχθήκαμε τὸ σωτήριο μήνυμά Του: “Θὰ μᾶς σώσει μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν νηστεία”, μᾶς εἶπε.
Ἐμεῖς, ἂς ἀφήσουμε τὴν εὔκολη νηστεία τῆς ἀρεσκείας μας καὶ ἂς τηρήσουμε τὴν δύσκολη νηστεία ποὺ θέλει ὁ Κύριός μας. Αὐτὴν μᾶς ὑπαγορεύουν, ὅπως εἴδαμε καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας μὲ τὶς σοφὲς διδαχές τους.
Εἴθε νὰ μᾶς ἀξιώσει ἡ Χάρη Του νὰ διαπλεύσουμε μὲ εἰρήνη τὸ πέλαγος τῆς ἁγίας νηστείας καὶ νὰ φτάσουμε νὰ ἑορτάσουμε τὴν Ἁγία Ἀνάσταση, τὸ Πάσχα Χριστοῦ τὸ σωτήριο. ΑΜΗΝ!
Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Χίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου