ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Β' ΛΟΥΚΑ (01.10.2023)

Ἀριθμός 39
1 Ὀκτωβρίου 2023
Κυριακή Β΄ Λουκᾶ
(Β΄ Κορ. στ΄ 16 - ζ΄ 1)
*

«ἐν φόβῳ Θεοῦ» (Β΄Κορ. 7, 1).

 

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

ὑμεῖς γὰρ ναὸς Θεοῦ ἐστε ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­τοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός. 17 διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, 18 καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ.

ιζ΄ 1 Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ­ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ­ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ.

ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

 

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί ἀδελφοί, στό σημερινό ἀνάγνωσμα προτρέπει τούς Κορινθίους, ἐφ’ ὅσον εἶναι ναοί τοῦ Θεοῦ πού φιλοξενοῦν μέσα τους τό Χριστό καί ἔχουν καταστεῖ υἱοί Θεοῦ «κατά χάριν», νά καθαρίσουν τόν ἑαυτό τους ἀπό τούς μολυσμούς τῆς σάρκας, δηλ. τῆς πορνείας, ἀλλά καί ἀπό τά ἁμαρτήματα τῆς ψυχῆς, πού εἶναι οἱ λογισμοί, οἱ μνησικακίες, οἱ λοιδορίες κ.ἄ. Δέν ἀρκεῖ βέβαια ἡ ἐπιτέλεση τῶν ἀγαθῶν πράξεων, γιατί ὅλα αὐτά δέν πρέπει νά γίνονται ἀπό ἀνθρωπαρέσκεια ἤ κενοδοξία, ἀλλά «ἐν φόβῳ Θεοῦ».

Φόβος! Ἕνα αἴσθημα πού ἀναστάτωσε τήν ἀνθρώπινη ψυχολογία γιά πρώτη φορά, ὅταν ἦταν ἀκόμη μέσα στόν παράδεισο ὁ ἄνθρωπος. Μέσα στήν ἀσφάλειά του. «Τῆς φωνῆς σου ἤκουσα ἐν τῷ παραδείσῳ καί ἐφοβήθην» (Γεν. 3, 10). Γιατί, ὅμως, φοβήθηκε ὁ Ἀδάμ; Διότι παρήκουσε, ἀπειθάρχησε, ἔπεσε. Ἔκτοτε, συναντᾶμε τήν ἀνάγκη ὕπαρξης τοῦ φόβου. Οἱ διάφορες φοβίες τῶν ἀνθρώπων ἀποτελοῦν ἕνα σημαντικό ψυχικό νόσημα τῆς ἐποχῆς μας. Ἐάν ἀνοίξει κάποιος τήν Ἁγία Γραφή, Παλαιά καί Καινή, θά βρεῖ σέ πολλά σημεῖα τό λόγο τοῦ Θεοῦ νά ὁμιλεῖ γιά τό φόβο. Ἄς ἀναφέρουμε μερικά παραδείγματα: «Ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου» (Παρ. 1, 7). Δηλαδή σοφός ἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού σέβεται τόν Θεό καί τηρεῖ τίς ἐντολές Του». Νά σέβεσαι τόν Κύριο καί ἔτσι θά ἀποκτήσεις δύναμη. Ἐκτός ἀπ’ Αὐτόν μή φοβᾶσαι κανέναν ἄλλον θά μᾶς ποῦν οἱ Ψαλμοί (46,1).

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά ἐξάρει τή σπουδαιότητα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, ἀναφέρει: «μετά φόβου καί τρόμου τήν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε» (Φιλ. 2,12) καί «ὁ Κύριος εἶναι βοηθός μου καί δέν θά φοβηθῶ τί θά μοῦ κάνει ἄνθρωπος (Ἑβρ. 13, 6). Καί αὐτές οἱ θεῖες Δυνάμεις «ἐξέστησαν τῷ φόβῳ νεκρόν Σε καθορῶντα...» καί «πᾶσα ἡ κτίσις ἠλλιοῦτο τῷ φόβῳ Σου...». Αὐτός, λοιπόν, εἶναι ὁ θεῖος φόβος, ὁ ἱεροπρεπής, ὁ εὐλογημένος, πού καλλιεργεῖ τόν σεβασμό πρός τόν Θεό, σέ ἀντίθεση μέ τόν ἀνθρώπινο φόβο πού προξενεῖ τίς ποικίλες ψυχικές διαταραχές. «Ἀθυμία κατέσχε με ἀπό ἁμαρτωλῶν τῶν ἐγκαταλιπανόντων τόν νόμον Σου». (Ψαλμ. 118,53). Αὐτόν τόν φόβο ἔρχεται νά ἄρει ὁ Κύριός μας λέγοντας: «μή φοβηθεῖτε ἀπό τῶν ἀποκτενόντων τό σῶμα, τήν δέ ψυχήν μή δυναμένων ἀποκτεῖναι»(Ματθ.10,28).

Αὐτά προτρέπει ὁ Κύριος διά τῶν ἱερῶν Γραφῶν ἀναγγέλοντας τήν ἀμοιβή γιά ὅσους τηρήσουν τίς ἐντολές Του. Τότε λέει: Ἐγώ θά γίνω Πατέρας σας. Θά σᾶς προστατεύω καί θά σᾶς εὐεργετῶ. Καί ἐσεῖς θά εἶσθε γιοί μου καί κόρες μου, τά ἀγαπημένα μου παιδιά. Τί τιμή καί εὐτυχία γιά τόν ἀδύναμο ἄνθρωπο νά ἔχει Πατέρα καί συμπαραστάτη του τόν Θεό καί νά σέβεται τά θεῖά του ἐντάλματα. Δέν εἴμαστε, λοιπόν, ὀρφανοί. Ἔχομε Πατέρα πού μᾶς ἀγαπᾶ. Ἡ βεβαιότητα δέ αὐτή ἀνακουφίζει κάθε ταραγμένη ψυχή, ἰδιαιτέρως μάλιστα στήν ἐποχή μας, πού χαρακτηρίζεται ἀπό φόβο Θεοῦ καί ἔντονη ἀνασφάλεια. Γιά νά λάβουμε, ὅμως, τήν υἱοθεσία ἀπό τόν Θεό Πατέρα μας καί νά γίνουμε παιδιά Του, εἶναι ἀπαραίτητη καί ἡ δική μας συμβολή. Ὁ μακάριος Παῦλος μᾶς λέει σήμερα νά ἀποφεύγουμε κάθε σκέψη καί ἐπιθυμία πού μολύνει τήν ψυχή μας καί κάθε ἐφάμαρτη ἐνέργεια καί πράξη, πού καθιστᾶ ἀκάθαρτο τό σῶμα μας. Ἄς τελειοποιούμαστε στήν ἀρετή, ἄς προαγόμαστε στήν ἁγιότητα. Σ’αὐτό θά μᾶς βοηθήσει πολύ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ. Αὐτός ὁ θεῖος φόβος, εἶναι τό ἔσω, ὁ τρόπος γιά νά ἐπιτελέσουμε τόν ὕψιστο αὐτό σκοπό τῆς ὕπαρξής μας. Ἀσφαλῶς, ὅταν ἀναφέρεται στόν φόβο τοῦ Θεοῦ δέν ἐννοεῖ κάποιον δουλικό τρόμο ἀπέναντί Του, ἀλλά ἕνα βαθύ σεβασμό, ἕνα ἱερό δέος, καθώς βρίσκεται πάντοτε ἐνώπιόν μας ὁ Κύριος τοῦ παντός. Ὁ πιστός πού ἔχει τόν φόβο τοῦ Θεοῦ αἰσθάνεται τήν πανταχοῦ παρουσία Του, δοξολογεῖ τή θεία μεγαλωσύνη Του καί συντρίβεται αἰσθανόμενος τή δική του μικρότητα. Ἀγωνίζεται δέ νά μή παραβεῖ τό θέλημά Του καί νά τηρεῖ καί νά σέβεται τίς ἅγιες ἐντολές Του. Γι’ αὐτό καί ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ τόν συγκρατεῖ τελικά ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἀποτελεῖ ἕνα νοητό τεῖχος, πού θωρακίζει πνευματικά τήν ψυχή του καί τήν κρατεῖ σέ ἐγρήγορση πνευματική. Ὅποιος πιστεύει στό Χριστό ἐλευθερώνεται καί ὁδηγεῖται στήν ἀγάπη, ἡ ὁποία «ἔξω βάλλει τόν φόβον» (Α΄’Ιω.4, 18). Γιά νά φτάσουμε, ὅμως, στήν ἀγάπη χρειάζεται ἀγώνας καί ἄσκηση καί δέν εἶναι εὔκολο ἐγχείρημα. Στά πρῶτα βήματά του πρός τήν τελειότητα ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά ἔχει φόβο γιά ὁρισμένα πράγματα, ὅπως π.χ. γιά τήν κόλαση, τήν αἰώνια καταδίκη, νά φοβᾶται δηλαδή μήπως οἱ ἁμαρτίες τόν χωρίσουν ἀπό τόν Θεό. Αὐτός ὁ φόβος γεννᾶ ἀρετή. «Ἀρχή τῆς πνευματικῆς και ἀληθινῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ» γράφει ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Στή ζωή μας προηγεῖται ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί μετά ἡ ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν Του. Ἡ ρίζα τῆς εὐλαβείας μας πρός τό Θεό εἶναι ὁ φόβος. Αὐτός ξυπνᾶ τή συνείδηση, διεγείρει τήν ἀνθρώπινη φύση γιά ἀγῶνες, μᾶς κάνει προσεκτικούς στήν ἁμαρτία, μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπό τήν κενοδοξία.

Ἡ σοφία τῶν θείων Πατέρων θά μᾶς διαφωτίσει:

Ὁ Μέγας Βασίλειος ὑποδεικνύει τόν φόβο τοῦ Θεοῦ ὡς μέσο παιδαγωγίας στή ζωή τοῦ κάθε χριστιανοῦ, προκειμένου νά ἐπιτύχει τόν ἁγιασμό του. Μέ τό θεῖο φόβο νικᾶ κανείς κάθε ἐλάττωμα τῆς ψυχῆς του. Ὁ θεῖος φόβος ὑπερέχει ἀπ’ ὅλα τά κατορθώματα τῆς ψυχῆς.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος θά προσθέσει τή δική του ἁγιοπνευματική ἐμπειρία: ὅπου ὑπάρχει φόβος, ἐκεῖ ὑπάρχει τήρησις τῶν ἐντολῶν. Ὅπου ὑπάρχει τήρησις τῶν ἐντολῶν, ἐκεῖ γίνεται καί κάθαρσις τῆς σαρκός. Ὅπου, ὅμως, ὑπάρχει κάθαρσις, ἐκεῖ ὑπάρχει καί θεῖος φωτισμός.

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἐρωτᾶ: Τί σημαίνει νά ὑπηρετῶ τό Θεό μέ φόβο; καί ἀπαντᾶ: Τό νά ἐκτελῶ κάθε ἐντολή μέ φόβο καί νά τήν ἐφαρμόζω μέ συστολή, τό νά ὑποβάλλω τίς δεήσεις στόν Θεό μέ συντετριμμένη καρδία καί φρόνημα ταπεινό. Καί ἡ χρυσή ἀηδόνα τῆς Ἐκκλησίας μας θά ὑποστηρίξει, μέ ἔμφανση, «μέγα ἀγαθόν, οὐ τό κεκτῆσθε χρήματα, ἀλλά τό κεκτῆσθε φόβον Θεοῦ καί εὐλάβειαν».

Ὁ ἀββᾶς Ἠσαΐας θά σημειώσει: Θυμήσου τόν Θεό ὅτι εἶναι παρών καί σέ προσέχει, καί ὅ,τι ἔχεις στή καρδιά σου εἶναι φανερό μπροστά Του. Πές, λοιπόν, στήν ψυχή σου. Ἄν φοβᾶσαι ὅμοιούς σου ἀνθρώπους ἁμαρτωλούς νά μή δοῦν τίς ἁμαρτίες σου, πόσο μᾶλλον τόν Θεό πού τά βλέπει ὅλα; Καί ἀπό αὐτό φανερώνεται ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ στή ψυχή σου.

Ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος: Ἀπόκτησε φόβο Θεοῦ γιά νά φοβηθοῦν οἱ δαίμονες. Εἶναι εὐτυχής ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος πού ἔχει φόβο Θεοῦ μέσα του, διότι ἔγινε εὐτυχής ἀπό τό Ἄγιο Πνεῦμα. Δέν ἐπηρεάζεται ἀπό ὁποιαδήποτε πανουργία τοῦ ἐχθροῦ. Διότι, ἕνεκα τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ, δέν δέχεται τήν ἡδονή τῆς σαρκός. Ἐνδιαφέρεται νά πράξει αὐτά πού ἀρέσουν στόν Κύριό του, γιά νά τόν ἐπιβραβεύσει πολύ ὁ Κύριός του ὅταν ἔλθει.

Ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος: Ὅποιος βαδίζει μέ τό φόβο τοῦ Θεοῦ καί ἄν ζεῖ ἀνάμεσα σέ πονηρούς ἀνθρώπους, δέν φοβᾶται, γιατί κρατεῖ σιδερένια ράβδο, τό θεῖο λόγο τῆς σοφίας.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος θά διδάξει: Ὁ θεῖος φόβος ἐκδηλώνεται ὥς ἄκρα ἀγάπη πρός τόν Θεό, ὡς ἀφοσίωση καί λατρεία πρός Αὐτόν. Ὁ Θεός εἶναι τό καύχημά του κάι Αὐτός μόνο κυριαρχεῖ στήν καρδιά του. Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ τοῦ ἔγινε δάσκαλος σοφίας καί σύνεσης∙ τόν ἐκπαίδευσε νά ἀναγνωρίζει τί εἶναι τό ἀληθινό, τί τό ἀγαθό, τί τό εὐάρεστο στόν Θεό. Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι θεῖο δῶρο. Ἡ Ἁγία Γραφή ἀποκαλεῖ δίκαιο αὐτόν πού φοβᾶται τόν Θεό. Ὁ Σειράχ τόν ὀνομάζει στεφάνι τῆς σοφίας πού ἔχει βλαστάρια τήν εἰρήνη καί τήν ὑγεία τήν καλή. Μακάριος ὁ ἄνθρωπος πού φοβᾶται τόν Κύριο.

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος: Ὅταν θέλει ὁ Θεός προσφέρει εἰς τόν ἄνθρωπον διάφορα μηνύματα διά νά προσέχει∙ τόν φωτίζει νά ἔχει τόν φόβο του, τόν διδάσκει πῶς νά περάσει τήν ζωήν του, τόν νουθετεῖ νά μή κατανίγεται εἰς ἀνωφελῆ πράγματα. Τί τό ὄφελος, πῶς ζῶ σέ τοῦτον τόν κόσμον καί δέν εὐχαριστῶ τόν Χριστόν πού μέ ἔπλασε; Καί χαίρεται μέ τόν ἐνάρετον, μέ τόν ταπεινό, μέ τόν ὑπάκουον, μέ τόν εἰρηνικόν, λυπεῖται δέ διά τόν ἁμαρτωλόν.

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος: Ἡ τέλεια ἀγάπη βγάζει ἔξω τόν φόβο, ἐπειδή ὁ φόβος ἔχει κόλαση καί ἐκεῖνος πού φοβᾶται δέν ἔχει τελειωθεῖ στήν ἀγάπη (Α΄ Ἰω. 4, 18). Τόν Χριστό νά τόν αἰσθανόμαστε σάν φίλο μας. Τό βεβαιώνει ὁ ἴδιος: «εἶστε φίλοι μου» (Ἰω. 15, 14). Πέφτομε; Ἁμαρτάνομε; Μέ οἰκειότητα, μέ ἀγάπη κι ἐμπιστοσύνη νά τρέχωμε κοντά Του∙ ὄχι μέ φόβο ὅτι θά μᾶς τιμωρήσει ἀλλά μέ θάρρος. Γιατί εἶναι ὅλος ἀγάπη.

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ: Ἄς παραμείνουμε στό φόβο τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι θά κατορθώνουμε νά διακονοῦμε τόν πλησίον καί νά οἰκοδομοῦμε τήν σωτηρία μας. Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἀσθένεια, ἀλλά ἕνα ἀπό τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς ἀγάπης. Φόβος σημαίνει νά μή χάσουμε τό Θεό, τόν τόσο πολύτιμο καί ἀγαπημένο καί τόσο γλυκό γιά τήν ψυχή. Φόβος νά μή χάσουμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Φόβος γιά τή σωτηρία τῶν ψυχῶν τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, “ὑπέρ ὧν Χριστός ἀπέθανεν”.

Ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ ἔγκλειστος: Ὁ θεῖος φόβος εἶναι ἡ ρίζα κάθε καλοῦ ἔργου. Οὔτε ἕνα λεπτό νά μήν ἀπομακρύνεται ἀπό τήν καρδιά μας.

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος θά ἀνακεφαλαιώσει: Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ (θεῖος φόβος), εἶναι ὁ πολύς σεβασμός, ἡ εὐλάβεια, ἡ πνευματική συστολή, ἡ ὁποία προέρχεται ἀπό τήν πολλή ἀγάπη πρός τόν Θεό. Ἄν νοιώσεις τήν παρουσία τοῦ Θεου, τότε θά νοιώθεις καί εὐγνωμοσύνη μεγάλη στό Θεό. ὁ περισσότερος κόσμος τῆς ἐποχῆς μας εἶναι μορφωμένος κοσμικά καί τρέχει μέ τήν κοσμική μεγάλη ταχύτητα. Ἐπειδή, ὅμως, τοῦ λείπει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ «Ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου»(Ψαλμ.110, 10), λείπει τό φρένο καί μέ ταχύτητα, χωρίς φρένο, καταλήγει στό γκρεμό. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει φόβο Θεοῦ δικαιοῦται τή θεία βοήθεια.

Ὁ Ὅσιος Γέροντας Κλεόπας Ἠλίε Ρουμάνος θά ὑπογραμμίσει: ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ δέν σέ ἀφήνει νά μιλᾶς γιά τό κακό, δέν σέ ἀφήνει νά ὑπερηφανεύεσαι, νά εἶσαι ζηλιάρης, νά ἐκδικεῖσαι, νά κακολογεῖς, νά πληγώνεις ἤ νά περιγελᾶς τούς ἄλλους.

Εὐλογημένοι χριστιανοί, τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα μᾶς προτρέπει νά κόψουμε κάθε δεσμό μέ τήν ἁμαρτία, νά καθαρίσουμε τίς ψυχές μας ἀπό κάθε μολυσμό σαρκικό καί πνευματικό, ζῶντας ἁγία ζωή μέσα στό φόβο τοῦ Θεοῦ. Εἴδαμε ἀπό τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τήν ἐντρύφησή μας στά γεμᾶτα φωτισμό σοφά λόγια τῶν Πατέρων μας, ὅτι αὐτός εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί τοῦ δέους καί τοῦ μεγαλείου τῆς καθαρότητας καί ἁγιότητας τοῦ Νυμφίου τῆς ψυχῆς μας τοῦ ἐρασμίου Κυρίου μας. Ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος ἔλεγε: «ἐγώ οὐκέτι φοβοῦμαι τόν Θεό, ἀλλά ἀγαπῶ τόν Θεό».

Ἄρα φόβος Θεοῦ εἶναι αὐτός ὁ σεβασμός πρός τόν Θεό, ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό. Ὅταν ἀγαπῶ καί συμμετέχω στό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας κοινωνῶντας τό Θεῖο Σῶμα καί Τίμιο Αἷμά Του ἡ χάρις Του μέ ἐνισχύει εἰς τό νά πορεύομαι στά δύσκολα κάι σκοτεινά μονοπάτια τῆς ζωῆς. Πρέπει νά εἶμαι ἰδιαίτερα προσεκτικός νά μήν χάσω αὐτή τήν ἀγάπη. Ὅσο πιό πολύ ἀγαπῶ τόσο πιό πολύ προσέχω.

Ἡ παναρμόνιος λύρα τοῦ Γ. Βερίτη ἄς ἠχήσει στίς ψυχές μας:

«Μά στῆς ἀβύσσου τό σκοτάδι ἄστραψε ξάφνου αὐγή χρυσῆ!
Κάποιο ἀπαλό μέ ἀγγίζει χάδι, Ἀγαπημένε, ἤσουν Ἐσύ»! ΑΜΗΝ!

Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Χίου