ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 2021

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ. 48

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 2021

Πρωτ. 529

Ἀ­ριθμ.

Δι­εκπ.  227                                       

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ  ΑΡ. 48

Πρός

τόν Ἱ­ε­ρόν Κλῆ­ρον

καί τόν εὐ­σε­βῆ λα­όν

τῆς  κα­θ’ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρᾶς Μη­τρο­πό­λε­ως Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν.

«Σύμμορφος γενόμενος τῷ ὁμοιώματι τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν,

 ἵνα ἡμᾶς συμμόρφους ποιήσῃ τῆς εἰκόνος τῆς δόξης Αὐτοῦ»

Χριστιανοί μου!

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἔχουσα ἀκλόνητον τήν Πίστιν εἰς τόν Θεῖον Αὑτῆς Δομήτορα, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, συμφώνως πρός τό πνευματοφόρον κήρυγμα τῶν θεοπνεύστων Ἀποστόλων καί τάς Ἱεράς Ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Συνόδων, ἑορτάζει καί τιμᾷ σήμερον «τό πολύτιμον τζιβαϊρικόν» κατά τόν εὐσεβῆ ἀγωνιστήν τοῦ 1821 Ἰωάννην Μακρυγιάννην, τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ Της.

Τιμᾷ τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ὡς θεολογικήν διδασκαλίαν σωτηρίας ψυχῶν.

Τιμᾷ τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ὡς ὑποστατικόν ἰδίωμα τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους.

Τιμᾷ τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ὡς πολιτισμικόν στοιχεῖον τῆς ἰδιοπροσωπείας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.

Τιμᾷ τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ὡς θεόσδοτον ἀφετηρίαν ἱεραποστολικῆς ἐκδρομῆς πρός «ἄλλα πρόβατα» (Ἰωάν. ι΄, 16), πρός «πάντα τά ἔθνη» (Ματθ. κη΄,19),  πρός «λαούς καθημένους ἐν χώρᾳ καί σκιᾷ θανάτου» (πρβλ. Ματθ. δ΄, 16).

Τιμᾷ τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ὡς κανόνα βίου, ὡς τρόπον ζωῆς.

Ἡ τελευταία αὕτη ἀναφορά συνιστᾷ τήν πεμπτουσίαν τοῦ ἑορτασμοῦ. Ἡ ἱστορική ἀναστήλωσις καί προσκύνησις τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, γεγονός ἑορτασμοῦ, σημαίνει τήν ἀναστήλωσιν καί τήν καθ-ιέρωσιν τῆς πεπτωκυίας εἰκόνος τοῦ Θεοῦ εἰς τό πρόσωπον ἑκάστου ἀνθρώπου, διά τῆς ἑκουσίου καί ἀγαπητικῆς προσλήψεως τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ὑπό τοῦ ἀναμαρτήτου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ: «Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω, καί τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπῆν ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος» ( ιε΄οἶκος Ἀκαθίστου Ὕμνου).

Ὁ ἄνθρωπος ἐπλάσθη ὑπό τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ, τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, «κατ’εἰκόνα καί καθ’ὁμοίωσιν» (Γεν. α΄,26). Ἐπροικίσθη μέ τά δῶρα τῆς ἀρχεγόνου δικαιοσύνης, i) τήν δυνατότητα τῆς ἀθανασίας, ii) τήν δυνατότητα τῆς ἀναμαρτησίας, iii) τήν ἀθωότητα, ἀκακίαν καί ἀγαθότητα, iv) τήν ἀπάθειαν, ἀφθαρσίαν καί ἔλλειψιν πόνων καί v) τήν ἀληθῆ θεογνωσίαν καί τήν κατοχήν πολλῶν γνώσεων. Καί ἔλαβεν τήν ἐντολήν «ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ» (Γεν. β΄, 16-17). Ἡ ὑπό τοῦ Θεοῦ προβολή τῆς ἐντολῆς εἰς τόν ἄνθρωπον συνεπάγεται καί τήν δυνατότητα ἐπιτελέσεως αὐτῆς ὑπό τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος πρό τῆς πτώσεως εὑρισκόμενος εἰς ἄμεσον κοινωνίαν μετά τοῦ Θεοῦ καί ἔχων ἀπολύτως καθαρόν τό «κατ’εἰκόνα» εἶχεν ὅλας τάς προϋποθέσεις ἐπιτελέσεως τῆς θείας ἐντολῆς. Ὁ προπτωτικός ἄνθρωπος «ὤν τῆς ἀνωτάτου δόξης τό μίμημα» καί «τό ἐκμαγεῖον καί θεοπρεποῦς ἐξουσίας εἰκών ἐπί γῆς» (Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας Γλαφυρῶν εἰς Γένεσιν Λόγος 1, περί τοῦ  Ἀδάμ 2. P.G. 69, 20 BC), εἶχεν καί τήν δυνατότητα ἐπιτελέσεως τῆς θείας ἐντολῆς, ἀλλά καί εὐχερῶς ἔσωθεν καί ἔξωθεν ἐφέρετο, ἐλευθέρως πάντοτε, εἰς συμμόρφωσιν πρός τό θεῖον θέλημα. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δηλοῖ τήν ἐλευθερίαν ἐπιτελέσεως ἤ μή τῆς θείας ἐντολῆς. «Αὐτός (ὁ Κύριος) ἐξ ἀρχῆς ἐποίησεν ἄνθρωπον καί ἀφῆκε αὐτόν ἐν χειρί διαβουλίου αὐτοῦ∙ ἐάν θέλῃς, συντηρήσεις ἐντολάς» (Σοφ. Σειράχ ιε΄, 14 -15).

Διά τοῦτο ὁ διάβολος ἐπιστρατεύει ὅλην τήν δολιότητά του διά νά παρασύρῃ τόν ἄνθρωπον εἰς τήν παράβασιν τῆς θείας ἐντολῆς. Ὁ πονηρός ἀμφισβητεῖ τό ἀληθές τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ καί παρουσιάζει τόν Θεόν ὡς ψευδόμενον. Οἱ πρωτόπλαστοι ὑποκύπτουν εἰς τήν δολίαν ἐπίθεσιν τοῦ διαβόλου καί παραβαίνουν τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ. Ἡ καθαρά εἰκών τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ ἀνθρώπου ἠμαυρώθη, ἠχρειώθη, ἔπεσεν. Ὁ ἄνθρωπος ἀπεμακρύνθη ἀπό τοῦ Θεοῦ καί ἐστερήθη τῆς θείας δόξης. «Οἱ τῆς πρός Θεόν ὁμοιώσεως χαρακτῆρες οὐκ ἔτι λαμπροί μεμενήκασιν» (Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Κατά ἀνθρωπομορφιτῶν 5, P.G. 76, 1085 D).

Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, δηλονότι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς, ἐσκοτίσθη καί ἡ ἐλευθέρα βούλησις ἐξησθένησεν ἐν τῇ ὑγιεῖ φορᾷ αὐτῆς πρός τό θεῖον θέλημα, στρεφομένη ἀντιθέτως πρός τό κακόν, ἤτοι πρός τήν παράβασιν τοῦ θείου θελήματος, πρός τήν παράβασιν τῶν θείων ἐντολῶν. Ἐξ αὐτῶν ἐπῆλθεν ἡ ἠθική ἐξαχρείωσις τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου: «Διό καί παρέδωκεν αὐτούς ὁ Θεός ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν εἰς ἀκαθαρσίαν τοῦ ἀτιμάζεσθαι τά σώματα αὐτῶν ἐν αὐτοῖς, οἵτινες μετήλλαξαν τήν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει καί ἐσεβάσθησαν καί ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρά τόν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητός εἰς τούς αἰῶνας» (Ρωμ. α΄, 24).

«Ἀλλ’ ὅμως διά τήν ἄφατον καί ἀνέκφραστον φιλανθρωπίαν» Του ὁ Θεός Λόγος, διά τῆς σαρκώσεώς Του καί ὅλου τοῦ ἐπί γῆς σωτηριώδους ἔργου Του, καθιστᾷ πάλιν τόν ἄνθρωπον ἱκανόν πρός ἐπιτέλεσιν τῶν θείων ἐντολῶν. Ὁ «τοῦ Θεοῦ Λόγος δι’ ἑαυτοῦ παρεγένετο, ἵν’ ὡς εἰκών ὤν τοῦ Πατρός τόν κατ’εἰκόνα ἄνθρωπον ἀνακτίσαι δυνηθῇ» (Μ. Ἀθανασίου, Περί ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου 13. P.G. 25, 120). Διά τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁ πεπτωκώς ἄνθρωπος, ἀναπλαττόμενος γίνεται νέος «σύμμορφος τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ» (Ρωμ. η΄, 29).

Τό ἀχρειωθέν «κατ’εἰκόνα» ἀποκτᾶ καί πάλιν τό ἀρχαῖον κάλλος, ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου καθίσταται ἱκανός νά δεχθῇ τό θεῖον θέλημα καί ἡ ἀνθρωπίνη βούλησις ἐνισχύεται εἰς τό νά θελήσῃ καί νά ἐπιτελέσῃ τοῦτο. Ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ συμμορφωθείς πλήρως πρός τό θεῖον θέλημα «γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» (Φιλιπ. β΄, 8), προβάλλων ὡς πρότυπον διά πάντα πιστόν ἤ «ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν ἵνα» ἐπακολουθήσωμεν «τοῖς ἴχνεσιν Αὐτοῦ» (Α Πέτρου β΄, 21). Οὕτως ὁ ἄνθρωπος συμμορφούμενος τῷ Χριστῷ, ταυτιζομένης ἑκουσίως τῆς βουλήσεως καί τῆς ἐνεργείας αὐτοῦ πρός τό θεῖον θέλημα καί ἐργαζόμενος διά τῆς κοινωνίας μετά τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία, κατά τήν ἐπιτέλεσιν τοῦ θελήματος τοῦ Χριστοῦ, καθίσταται πληρεστέρα, ὁδεύει πρός τό «καθ’ ὁμοίωσιν». «Ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, ᾧ σύνοικος ὁ Λόγος...μορφήν ἔχει τήν τοῦ Λόγου∙ ἐξομοιοῦται τῷ Θεῷ... Θεός δέ ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος γίνεται, ὅτι βούλεται ὁ Θεός». (Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως, Παιδαγωγός γ΄1. P.G. 8, 556).

Χριστιανοί μου,

Αὐτό εἶναι τό οὐσιαστικόν περιεχόμενον τῆς Ἑορτῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.

Αὐτό εἶναι τό βαθύτερον νόημα τῆς ἀναστηλώσεως καί προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων.

Αὐτή εἶναι ἡ λαμπρότης τῆς Ἐκκλησίας.

Αὐτή εἶναι ἡ δόξα τοῦ ἀνθρώπου.

 

Μέ πατρικές εὐχές

† Ο ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ & ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ ΜΑΡΚΟΣ