ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 01 ΜΑΡΤΙΟΥ

Ἀριθμός  9

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

1 Μαρτίου  2020

(Ματθ. στ΄ 14-21)

Ἀπὸ αὔριο ξεκινάει ἡ λαμπρὴ ἀγωνιστικὴ περίοδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς Μεγάλης Νηστείας καὶ τῆς ψυχικῆς προετοιμασίας γιὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ περίοδος ποὺ ὀνομάζεται «στάδιον  τῶν ἀρετῶν», γιατί χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ἀθλητικὴ προσπάθεια τοῦ πιστοῦ νὰ ἐνισχύσει καὶ νὰ ἐλαφρύνει τὴν ψυχὴ του καθαρίζοντάς την ἀπὸ πάθη καὶ ἁμαρτίες ποὺ τὴ βαραίνουν. Νὰ ἀποτινάξει ἀπὸ ἐπάνω του τὴν σαρκολατρεία, κύριο συστατικό της ὁποίας εἶναι ἡ γαστριμαργία καὶ ἡ λαιμαργία.

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ, ὡστόσο, δὲν πραγματεύεται ἐξαρχῆς τὸ θέμα τῆς νηστείας, ἀλλὰ τονίζει ἕνα φαινομενικὰ ἄσχετο ζητούμενο, αὐτὸ τῆς συγχωρητικότητας, τῆς ἀνάγκης νὰ συγχωροῦμε αὐτοὺς ποὺ μᾶς ἔχουν βλάψει κὰθ΄ οἱονδήποτε τρόπο: «Ἐὰν συγχωρήσετε τοὺς συνανθρώπους σας καὶ ὁ Θεὸς θὰ σᾶς συγχωρήσει . Ἐὰν δὲν συγχωρήσετε τοὺς συνανθρώπους σας, οὔτε ὁ Θεὸς θὰ σᾶς συγχωρήσει». Ἔτσι, λοιπὸν, τίθεται  ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση τῆς νηστείας καὶ τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα γενικότερα ἡ συγχώρηση, τὸ ἄνοιγμα τῆς καρδιᾶς καὶ ἡ ἀποβολὴ κάθε κακίας καὶ μίσους πρὸς τὸ συνάνθρωπο. «Θέλεις νὰ νηστέψεις;», λέγει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία. «Πολὺ καλὰ κάνεις! Θὰ εἰσέλθεις σὲ ἕναν ἀγώνα δρόμου, ὅπου ὅσο ἐλαφρύτερος εἶσαι, τόσο γρηγορότερα θὰ τρέχεις. Ἀπόβαλε, λοιπὸν, ἀπὸ ἐπάνω σου ὅλα τὰ βαρίδια, ὅπως εἶναι ἡ μνησικακία καὶ ἡ πικρία ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ σου, καὶ ἔτσι θὰ πετᾶς, θὰ διαβαίνεις μέσα ἀπὸ τὸν δύσκολο δρόμο τῆς νηστείας ἀπερίσπαστος καὶ ἀμέριμνος. Ἂν δὲν ἔχεις συγχωρήσει τοὺς πάντες ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σου, ματαιοπονεῖς! Ἄσκοπα κουράζεσαι καὶ ἄκαρπα ταλαιπωρεῖσαι!» Εἶναι τόσο σημαντικὴ αὐτὴ ἡ προϋπόθεση τῆς συγχώρησης, ὥστε συμπεριελήφθηκε στὴν προσευχὴ ποὺ μᾶς δίδαξε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός: «Καὶ ἅφες ἡμὶν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἠμῶν». Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ συγχωρηθεῖς ἀπὸ τὸν Θεό, ἂν ἐσὺ πρῶτα δὲν συγχωρήσεις; Σίγουρα δὲν εἶναι εὔκολη ἡ συγχώρηση, γιατί προσκρούει πάντοτε στὸν ὀγκόλιθο τῆς ὑπερηφανείας καὶ τῆς σκληροκαρδίας τοῦ καθενός. Ἡ συγχώρηση γεννᾶται ἀπὸ μία ταπεινὴ καὶ ἀγαπώσα καρδία, ποὺ ἐγγίζει τὸν συνάνθρωπο «ὡς πνοὴ αὔρας λεπτῆς», ποὺ δέχεται τὶς ὅποιες προσβολὲς καὶ ἀδικίες μὲ πλήρη ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς της μιμούμενη τὸν πάσχοντα Κύριό μας, ὁ ὁποῖος «λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει» καὶ ἐπάνω στὸν Σταυρὸ εἶπε τό: «Ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι».

Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ ἄνθρωπος συγχωρήσει τὸν συνάνθρωπό του, τότε δικαιοῦται καὶ ὑποχρεοῦται νὰ νηστέψει. Τί εἶναι ἡ νηστεία; Εἶναι ἡ ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένα εἴδη φαγητῶν, ἡ ὀλιγοφαγία καὶ σὲ ἀκραία μορφὴ ἡ πλήρης ἀσιτία. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἡ νηστεία εἶναι αὐστηρότερη, δὲν γίνεται κατάλυση οἴνου καὶ ἐλαίου, παρὰ μόνο τὰ Σάββατα καὶ τὶς Κυριακές. Κατ΄ οἰκονομίαν γίνεται κατάλυση οἴνου καὶ ἐλαίου καὶ τὶς ὑπόλοιπες ἡμέρες. Πολλοὶ διατείνονται ὅτι ἡ νηστεία εἶναι μία παράλογη ἀπαίτηση τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ προέρχεται ἀπὸ ἕνα πολὺ παλαιὸ καὶ ἀσύμβατο πρὸς τὴν ἐποχὴ μας ἀσκητικὸ πνεῦμα, τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει καὶ πολὺ μεγάλη σημασία πλέον. Καὶ ὅμως, ἡ ἀξία τῆς νηστείας εἶναι τεράστια. Ποιὸς εἶναι ὁ σκοπός της; Εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση ἀπὸ τὴν ὑποδούλωση στὴ γαστέρα καὶ στὴν ἐπιθυμία. Εἶναι ἡ ἀποκατάσταση τῆς ψυχικῆς ἀλλὰ καὶ τῆς σωματικῆς ὑγείας. Ἡ νηστεία εἶναι παθοκτόνος, δηλαδὴ σκοτώνει τὰ πάθη καὶ γιατρεύει τὴν ψυχή. Εἶναι ἕνα πανίσχυρο ὅπλο κατὰ τῶν δαιμόνων καὶ τῶν ἐπηρειῶν τους, ὅπως εἶπε ὁ Κύριός μας: «Τοῦτο τὸ γένος (τῶν δαιμόνων) οὐκ ἐκπορεύεται, εἰ μὴ ἐν προσευχῆ καὶ νηστείᾳ». Ἡ νηστεία εἶναι φάρμακο ἐνάντια στὴν ἁμαρτία, εἶναι διευκόλυνσή τῆς προσευχῆς καὶ τῆς μετανοίας, ποὺ ἀκολουθεῖ τὸ σωματικὸ πένθος καὶ τὴν ἑκούσια στέρηση. Εἶναι, τέλος, τὸ μέσο γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Παραδείσου. Ὁ παλαιὸς Ἀδὰμ ἐξαιτίας τῆς παρανόμου βρώσεως, ἐπειδὴ ἔφαγε αὐτὸ ποὺ δὲν ἔπρεπε, ἐκδιώχθηκε ἀπὸ τὸν Παράδεισο: «Ἐξεβλήθη Ἀδὰμ τοῦ Παραδείσου διὰ τῆς βρώσεως». Τὸ ἀντίθετο, λοιπὸν, μὲ τὴ νηστεία, ὁ ἄνθρωπος ἀνοίγει πάλι τὶς κλεισμένες πύλες τοῦ Παραδείσου.

Ἡ νηστεία βέβαια δὲν εἶναι αὐτοσκοπός. Ὑποβοηθεῖ καὶ συμβάλλει σὲ ἕναν γενικότερο ἀγώνα τοῦ πιστοῦ ἐνάντια στὰ πάθη του καὶ ἐνάντια στὴ σαρκικὴ ζωή. Μὲ τὴ νηστεία ταπεινώνεται τὸ σῶμα καὶ ἐλαφραίνει. Ἡ ψυχὴ τότε εὐκολότερα ἀνεβαίνει πρὸς τὸν Θεὸ μέσω τῆς προσευχῆς. Εἶναι ἀδύνατο νὰ προσευχηθεῖς μὲ γεμάτο στομάχι, λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες, εἶναι ἀδύνατον νὰ νικήσεις τὴν πύρωση τῶν σαρκικῶν πειρασμῶν τρώγοντας λαίμαργα ὅλων τῶν εἰδῶν τὰ λιπαρὰ φαγητὰ ἀπὸ κρέας, γάλα καὶ τὰ παρόμοια. Ἡ θλίψη τοῦ σώματος ἀντίθετα γίνεται χαρὰ τῆς ψυχῆς καὶ αἰτία γιὰ πνευματικὴ ἄνοδο. Τότε ἔρχεται ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ σκεπάζει τὸν ἀγωνιζόμενο διὰ τῆς νηστείας πιστό.

Μέσα στὴν ἐποχή μας, ἐποχὴ μεγάλης εὐμάρειας καὶ καταναλωτισμοῦ, ἐποχὴ στὴν ὁποία προβάλλεται ὡς ὕψιστη ἀξία τὸ «φάγωμεν, πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν» καὶ ἐφαρμόζεται στὴν πράξη ἡ ἀπόλυτη προσήλωση στὶς ἡδονὲς τῆς σαρκὸς χωρὶς καμία ἀπαγόρευση, -«ἀπαγορεύεται τὸ ἀπαγορεύεται», «κᾶνε ὅ,τι θέλεις», προτάσσει ἡ νέα ἐποχή, ἀκούγεται βροντόφωνο καὶ ἡρωικὸ τὸ κάλεσμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας γιὰ τὴ νηστεία. Ἀντίθετα πρὸς τὴν πλατεία ὁδὸ τῆς ἀπωλείας, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑποδεικνύει τὸ ἀνηφορικό, στενὸ καὶ κακοτράχαλο μονοπάτι τῆς νηστείας καὶ τῆς ἄσκησης γενικότερα, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ὑπέρλαμπρη Πόλη τοῦ Θεοῦ, στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Αὐτὸ τὸ μονοπάτι ἂς ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς μὲ χαρούμενο πρόσωπο καὶ γενναία καρδιά, γιὰ νὰ φτάσουμε νὰ ἑορτάσουμε τὴν πανευφρόσυνη ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καλὸ στάδιο!    Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Χίου